Ôn thi tốt nghiệp THPT Quốc gia môn Văn
Bài Tự nguyện thường rất hay xuất hiện dưới dạng bài đọc hiểu trong các đề thi thử THPT Quốc gia môn Ngữ văn. Để giúp các em học sinh làm quen với các dạng đề đọc hiểu với bài này, VnDoc giới thiệu 3 mẫu đề đọc hiểu Nếu là chim tôi sẽ là loài bồ câu trắng, giúp các em ôn tập và làm quen với nhiều dạng bài khác nhau.
Tham khảo thêm: Đêm qua tôi nghe tổ quốc gọi tên mình đọc hiểu.
Nếu là chim tôi sẽ là loài bồ câu trắng đọc hiểu - Đề số 1
Đọc hiểu
Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu:
Nếu là chim tôi sẽ làm loài bồ câu trắng
Nếu là hoa tôi sẽ làm một đóa hướng dương
Nếu là mây tôi sẽ làm một vầng mây ấm
Là người tôi sẽ chết cho quê hương.
Là chim tôi sẽ cất cao đôi cánh mềm
Từ Nam ra ngoài Bắc báo tin nối liền
Là hoa, tôi nở tình yêu ban sớm
Cùng muôn trái tim ngất say hòa bình…
(Trích: Tự nguyện- Nhạc và lời : Trương Quốc Khánh)
Câu 1. Xác định phương phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong văn bản trên.
Câu 2. Anh/ chị hiểu thế nào về ý nghĩa của hai hình ảnh “bồ câu trắng”, “đóa hướng dương” trong khổ đầu của văn bản?
Câu 3. Nêu nội dung chính của văn bản.
Câu 4. Viết một đoạn văn từ 7 – 10 dòng, trình bày suy nghĩ của anh/chị khát vọng hòa bình.
Câu 5. Từ vấn đề gợi ra trong văn bản đọc hiểu, viết đoạn văn nghị luận (khoảng 200 từ) trình bày suy nghĩ của anh/chị về tâm nguyện: “Là người tôi sẽ chết cho quê hương”
Đáp án nếu là chim tôi sẽ là loài bồ câu trắng đọc hiểu - Đề số 1
Câu 1:
Phương thức biểu đạt chính: Biểu cảm
Câu 2:
Ý nghĩa của hai hình ảnh:
- Bồ câu trắng: Biểu tượng cho khát vọng hòa bình, tình thân ái, hữu nghị, tinh thần đoàn kết …
- Đóa hướng dương: Loài hoa luôn hướng về mặt trời, tượng trưng cho con người hướng đến lí tưởng sống cao đẹp…
Câu 3:
Nội dung chính của văn bản:
- Thể hiện những khát vọng về lẽ sống, lí tưởng sống cao đẹp của thanh niên: Sống ngay thẳng, vượt qua khó khăn gian khổ, cống hiến, hi sinh vì hòa bình, vì độc lập dân tộc.
Câu 4:
HS viết đúng cấu trúc đoạn văn 7-10 dòng, diễn đạt trôi chảy suy nghĩ cá nhân, nêu rõ vì sao đó là thông điệp có ý nghĩa nhất đối với mỗi con người và quốc gia.
Câu 5:
Viết đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ của anh/chị về tâm nguyện mà nhạc sĩ Trương Quốc Khánh thể hiện trong đoạn trích ở phần Đọc hiểu: “Là người tôi sẽ chết cho quê hương”
* Yêu cầu về kĩ năng:
- Đảm bảo cấu trúc đoạn văn nghị luận; Có đủ Mở đoạn, phát triển đoạn, Kết đoạn.
- Xác định đúng vấn đề nghị luận, biết triểnkhai vấn đề nghị luận; vận dụng tốt các thao tác lập luận; kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng; rút ra bài học nhận thức và hành động.
* Yêu cầu về kiến thức:
Học sinh có thể trình bày theo nhiều cách, cơ bản nói được các vấn đề sau:
- Nêu vấn đề cần nghị luận: về lí tưởng sống của thanh niên
- Giải thích: Khát vọng sống cao đẹp: Nguyện dâng hiến, hi sinh bản thân vì quê hương, đất nước. Đây chính là lí tưởng sống cao đẹp của thanh niên Việt Nam trong bất kì thời đại nào
- Bàn luận:
+Trong thời chiến: Các thế hệ thanh niên chiến đấu dũng cảm, hi sinh vì độc lập tự do của dân tộc… Dẫn chứng…
+ Trong thời bình: Tuổi trẻ ngày nay tiếp bước lí tưởng sống cao đẹp của cha anh, ra sức học tập, rèn luyện bản thân, đóng góp sức mình vào công cuộc xây dựng và phát triển đất nước…Dẫn chứng.
+ Lên án, phê phán những bạn trẻ sống ích kỉ, cá nhân, thờ ơ, vô cảm, không có lí tưởng…
- Bài học nhận thức và hành động:
Cần nhận thức được tính thôi thúc trong lời câu hát: Hãy sống vì Tổ Quốc. Từ đó rút ra những bài học hành động phù hợp cho bản thân.
- Khẳng định lại vấn đề.
Nếu là chim tôi sẽ là loài bồ câu trắng đọc hiểu - Đề số 2
Nếu là chim, tôi sẽ là loài bồ câu trắng
Nếu là hoa, tôi sẽ là một đoá hướng dương
Nếu là mây, tôi sẽ là một vầng mây ấm
Là người, tôi sẽ chết cho quê hương.
(Tự nguyện - Trương Quốc Khánh)
Viết bài văn nghị luận (khoảng 600 từ) về lẽ sống được nêu lên ở lời bài hát trên.
Đáp án nếu là chim tôi sẽ là loài bồ câu trắng đọc hiểu - Đề số 2
Câu 1.
a. Mở bài
Giới thiệu đoạn trích trong lời bài hát Tự nguyện của Trương Quốc Khánh, một bài bát nổi tiếng, gắn với tuổi trẻ thế hệ chống Mĩ cứu nước nhưng cũng có ý nghĩa vượt thời gian. Những lời ca đó đề cập đến tinh thần cống hiến, hiến dâng cho đời, cho dân tộc của mỗi thành viên trong cộng đồng.
b. Thân bài
Giải thích: Lời bài hát có 4 mệnh đề “nếu... thì” để diễn tả khát vọng cống hiến. Từ việc lựa chọn những sự vật đẹp, có ích như: chim (loài bồ câu trắng), hoa (đoá hướng dương), mây (vầng mây ấm), tác giả đưa đến lôgic: là người cần sống có ích, cống hiến, thậm chí hiến dâng cả sinh mệnh mình cho quê hương, đất nước.
* Bình luận
- Sống có ích, sống cống hiến là lí tưởng sống cao đẹp, gắn với lớp thanh niên thời chống Mĩ, những con người đã xác định rõ ràng lí tưởng cách mạng, để đóng góp cho công cuộc xây dựng, bảo vệ tổ quốc. Nhưng vấn đề có ý nghĩa muôn đời. Nếu là con chim!, là chiếc lá/ Thì chim phải hót, chiếc lá phải xanh/ Lẽ nào vay mà không trả/ sống là cho, đâu chỉ nhận riêng mình (Tố Hữu); Muôn làm con chìm hót/ Muốn làm một nhành hoa/ Ta nhập vào hoà ca. Một nốt trầm xao xuyến (Thanh Hải).
- Cống hiến là hành động đóng góp cái quý giá của mình vào sự nghiệp chung, sự nghiệp của tập thể. Mỗi người ở những vị trí khác nhau đều phải có những đóng góp nhằm xây dựng đất nước, đem lại những giá trị cho xã hội, dù nhỏ bé cũng đáng quý, đáng trân trọng.
* Bàn bạc mở rộng
- Những biểu hiện tích cực của lí tưởng: Thế hệ trẻ lại càng cần phải có tinh thần cống hiến xả thân: Từ những năm 1960 phong trào thanh niên Ba sẵn sàng, Ba đảm đang... trở thành nguồn cảm hứng, động viên, thôi thúc thanh niên lên đường nhập ngũ, đi đến bất cứ đâu, làm bất cứ việc gì mà Tổ quốc cần. (dẫn chứng về lớp thanh niên chống Mĩ cứu nước: Nguyễn Văn Thạc, Đặng Thuỳ Trâm, những cô gái Đồng Lộc...)
- Những biểu hiện không tích cực của lí tưởng: Trong cuộc sống hôm nay, dù thanh niên bây giờ có nhiều nhu cầu và biểu hiện thực tế hơn, đời thường hơn, thì quan niệm sống có ích, lí tưởng sống cống hiến vẫn tồn tại, vẫn định hướng cho họ. Một số người có lối sống ích kỉ thờ ơ, chạy theo vật chất tầm thường, thích hưởng thụ, bất chấp mọi thủ đoạn để đạt cho bằng được những ham muốn của mình không phải bây giờ mới có. Nhưng ở thời hiện tại, những biểu hiện đó tác động to lớn đến xã hội, làm xấu đi hình ảnh của thế hệ trẻ. Nhiều khi, các chọn lựa đó được nhiều người trẻ biện hộ là sự tự do, dân chủ, là tính độc lập, cá tính của họ.
* Phương châm ứng xử, hành động
Mỗi thanh niên khi xác định được mục đích sống của đời mình, là đã dám phân đấu, làm việc để thực hiện những mục tiêu, những mơ ước. Từ đó, mỗi người sẽ cô gang, nỗ lực lao động, có ý thức dể xây dựng sự nghiệp, đóng góp cho gia đình, cộng đồng, xã hội. Họ sẵn sàng chấp nhận những thách thức, vượt qua những cản trở, và họ sống không ích kỉ.
Tinh thần tình nguyện của thanh niên bao giờ cũng là nét đẹp nhất, thu hút nhất và đáng trân trọng nhất nơi những người trẻ. Trước mỗi tai nạn của cộng đồng, mỗi nguy nan của đất nước, mỗi yêu cầu của cuộc sống, chúng ta lại thấy sự có mặt của màu xanh trong sắc áo và tinh thần của những người thanh niên tình nguyện.
c. Kết luận
Trong công cuộc xây dựng bảo vệ đất nước hiện nay, vấn đề Trường Sa, Hoàng Sa, Biển Đông là vấn đề nóng bỏng hàng ngày càng đòi hỏi lớp thanh niên nhận thức đúng đắn về nhiệm vụ của mình. Từ đó, chúng ta cần không ngừng nỗ lực, phấn đấu, nâng cao trình độ, khoa học công nghệ, nâng cao vị thế sức mạnh của cộng đồng, dân tộc.
Nếu là chim tôi sẽ là loài bồ câu trắng đọc hiểu - Đề số 3
Đọc đoạn trích sau đây và trả lời các câu hỏi từ câu 1 đến câu 4:
Nếu là chim, tôi sẽ là loài bồ câu trắng
Nếu là hoa, tôi sẽ là một đóa hướng dương
Nếu là mây, tôi sẽ là một vầng mây ấm
Là người, tôi sẽ chết cho quê hương
(Tự nguyện, Trương Quốc Khánh)
Câu 1:
Xác định các phương thức biểu đạt của đoạn thơ?
Câu 2:
Xác định nội dung đoạn thơ?
Câu 3:
Chỉ ra phép tu từ và phân tích hiệu quả thẩm mĩ của phép tu từ được dùng trong đoạn thơ?
Câu 4:
Viết đoạn văn khoảng 10 dòng trình bày cảm nhận của mình về đoạn thơ?
Câu 5:
Viết một bài văn ngắn khoảng 200 từ trình bày suy nghĩ của anh/chị về gợi ý từ đoạn thơ trên.
......................
Trên đây VnDoc.com vừa giới thiệu tới bạn đọc 3 mẫu bài Đọc hiểu Nếu là chim tôi sẽ là loài bồ câu trắng. Hy vọng đây là tài liệu hữu ích giúp các em luyện thêm kỹ năng đọc hiểu văn bản, củng cố kiến thức, chuẩn bị cho các bài thi Văn 12 và bài thi THPT Quốc gia môn Văn đạt kết quả cao.