A. Kiến thức cần thiết nhớ
1. Rút gọn gàng phân số
Rút gọn gàng phân số hoàn toàn có thể thực hiện như sau :
- Xét coi tử số và hình mẫu số nằm trong phân chia không còn cho tới số đương nhiên nào là không giống 1
- Chia tử số và hình mẫu số cho tới số đó
Cứ thực hiện như vậy cho tới khi tìm kiếm ra phân số tối giản.
2. Quy đồng hình mẫu số những phân số
Cách quy đồng hình mẫu số những phân số
- Lấy tử số và hình mẫu số của phân số loại nhất nhân với hình mẫu số của phân số loại hai
- Lấy tử số và hình mẫu số của phân số loại nhị nhân với hình mẫu số của phân số loại nhất.
B. Ví dụ
Ví dụ 1: Rút gọn gàng phân số \(6 \over 8\).
Hướng dẫn:
Ta thấy 6 và 8 đều phân chia không còn cho tới 2 nên \(\dfrac{6}{8} = \dfrac{{6:2}}{{8:2}} = \dfrac{3}{4}\)
Ví dụ 2: Rút gọn gàng phân số \(18 \over 54\)
Hướng dẫn:
Ta thấy 18 và 54 đều phân chia không còn cho tới 2 nên \(\dfrac{{18}}{{54}} = \dfrac{{18:2}}{{54:2}} = \dfrac{9}{{27}}\)
Ta lại thấy 9 và 27 nằm trong phân chia không còn cho tới 9 nên \(\dfrac{9}{{27}} = \dfrac{{9:9}}{{27:9}} = \dfrac{1}{3}\)
Ví dụ 3: Quy đồng hình mẫu số những phân số:
a) \(1 \over 4\) và \(2 \over 5\)
b) \(2 \over 3\) và \(7 \over 8\)
Hướng dẫn:
a) \(\dfrac{1}{4} = \dfrac{{1 \times 5}}{{4 \times 5}} = \dfrac{5}{{20}}\)
\(\dfrac{2}{5} = \dfrac{{2 \times 4}}{{5 \times 4}} = \dfrac{8}{{20}}\)
b) \(\dfrac{2}{3} = \dfrac{{2 \times 8}}{{3 \times 8}} = \dfrac{16}{{24}}\)
\(\dfrac{7}{8} = \dfrac{{7 \times 3}}{{8 \times 3}} = \dfrac{21}{{24}}\)
Ví dụ 4: Quy đồng hình mẫu số những phân số: \(\dfrac{1}{2};\,\dfrac{2}{3};\,\dfrac{3}{5}\).
Hướng dẫn:
\(\dfrac{1}{2} = \dfrac{{1 \times 3 \times 5}}{{2 \times 3 \times 5}} = \dfrac{{15}}{{30}}\)
\(\dfrac{2}{3} = \dfrac{{2 \times 2 \times 5}}{{3 \times 2 \times 5}} = \dfrac{{20}}{{30}}\)
\(\dfrac{3}{5} = \dfrac{{3 \times 2 \times 3}}{{5 \times 2 \times 3}} = \dfrac{{18}}{{30}}\)
Ví dụ 5: Rút gọn gàng phân số rồi quy đồng hình mẫu số những phân số \(\dfrac{5}{{10}}\) và \(\dfrac{25}{{75}}\).
Hướng dẫn:
\(\dfrac{5}{{10}} = \dfrac{{5:5}}{{10:5}} = \dfrac{1}{2}\)
\(\dfrac{{25}}{{75}} = \dfrac{{25:5}}{{75:5}} = \dfrac{5}{{15}} = \dfrac{{5:5}}{{15:5}} = \dfrac{1}{3}\)
\(\dfrac{1}{2} = \dfrac{{1 \times 3}}{{2 \times 3}} = \dfrac{3}{6}\)
\(\dfrac{1}{3} = \dfrac{{1 \times 2}}{{3 \times 2}} = \dfrac{2}{6}\)
C. Bài luyện tự động luyện
Bài 1. Trong những phân số sau, phân số nào là ko tối giản, hãy rút gọn: \(\dfrac{{18}}{{103}};\,\dfrac{{39}}{{65}};\,\dfrac{{17}}{{36}};\,\dfrac{{15}}{{90}};\,\dfrac{{21}}{{147}}\).
Bài 2. Viết số phù hợp vô dù trống:
\(\dfrac{{54}}{{72}} = \dfrac{{27}}{{\boxed{}}} = \dfrac{{\boxed{}}}{{12}} = \dfrac{3}{{\boxed{}}}\)
Bài 3. Viết những phân số thứu tự bằng 7/9 và 5/12 và đem hình mẫu số cộng đồng là 36.
Bài 4. Quy đồng hình mẫu những phân số sau:
a) \(\dfrac{{11}}{{120}}\) và \(\dfrac{{7}}{{40}}\)
b) \(\dfrac{{24}}{{146}}\) và \(\dfrac{{6}}{{13}}\)
Bài 5. Quy đồng hình mẫu những phân số sau:
a) \(\dfrac{{7}}{{30}}\); \(\dfrac{{13}}{{60}}\); \(\dfrac{{-9}}{{40}}\)
b) \(\dfrac{{17}}{{60}}\); \(\dfrac{{-5}}{{18}}\); \(\dfrac{{-64}}{{90}}\)
Học sinh học tăng các bài giảng tuần 21 trong mục Học Tốt Toán Hàng Tuần trên để hiểu biết bài tốt rộng lớn.
Bài học tập tuần 21