Trung thu, bàn về trăng thượng huyền và trăng hạ huyền

  • 3,000
  • Tác giả: admin
  • Ngày đăng:
  • Lượt xem: 3
  • Tình trạng: Còn hàng

Không kể những người sáng tác quốc tế hoặc với mọi mới trước, tớ còn thấy những người sáng tác trẻ em tiện nghi nội địa phát hành những truyện ngắn ngủi Dưới ánh trăng thượng huyền, tập dượt truyện tư tưởng xã hội Trăng thượng huyền hoặc một loạt bài xích thơ và ca khúc có tên Trăng hạ huyền.

Ngoài nghành nghề văn học tập nghệ thuật và thẩm mỹ, ngày này nhị kể từ ấy nhường nhịn như rất rất không nhiều được rằng và viết lách vô cuộc sống hằng ngày. Vì vậy, bên trên những forums vẫn thông thường bắt gặp một câu hỏi: "Trăng thượng huyền và trăng hạ huyền là thế nào?".

Có không hề ít những câu vấn đáp kể từ những trang báo, những forums, những câu lạc cỗ thiên vănhay những "nhà phong thủy". Tuy nhiên, những phân tích và lý giải nhường nhịn như ko thống nhất, tạo ra khó khăn hiểu, và quan trọng, những bài xích hầu hết với cùng một điểm chung: trăng thượng huyền và trăng hạ huyền là trăng với hình cung cấp nguyệt, vô những ngày mùng 7 hoặc mùng 8 và 22 hoặc 23 âm lịch.

Để làm rõ, trước không còn là tìm tới những tự điển. Nhưng rất có thể nhận biết, không hề ít tự điển lúc bấy giờ không tồn tại nhị mục kể từ này; một vài với thì giải nghĩa ko rõ nét hoặc ko trúng.

Cuốn Hán Việt tự điển do học tập fake Đào Duy Anh biên soạn năm 1932 viết:

"Thượng huyền – ngày mùng 8, 9 âm lịch, Lúc mặt mũi trăng nhú như vòng cung"; "Hạ huyền – ngày 22 hoặc 23 âm lịch, hình mặt mũi trăng như loại vòng cung (dernier quartier de la lune)". 

Chú quí giờ đồng hồ Pháp vô ngoặc đơn này tức là "phần tư ở đầu cuối của mặt mũi trăng", trong những lúc ở mục kể từ thượng huyền không tồn tại chú quí ứng.

Cuốn Từ điển Hoàng Phê (hay Từ điển giờ đồng hồ Việt) rất rất phổ dụng lúc bấy giờ giải nghĩa rằng:

Trăng thượng huyền là "… Lúc mặt mũi trăng với hình cung cấp nguyệt (thường là những ngày 7, 8, 9 âm lịch)"; Trăng hạ huyền là "... mặt mũi trăng tiếp tục khuyết trở nên hình cung cấp nguyệt (thường là ngày 22 hoặc 23 âm lịch)".

Như vậy, nhị tự điển đang không thống nhất lúc tế bào miêu tả hình dạng trăng vô và một ngày. Theo Đào Duy Anh, trăng thượng huyền và trăng hạ huyền với hình vòng cung; còn bám theo Hoàng Phê thì bọn chúng với hình cung cấp nguyệt.

Các sách giáo khoa Khoa học tập bất ngờ cũng cho biết thêm rằng, vào trong ngày mùng 8 và 23, trăng với hình cung cấp nguyệt, tuy nhiên ko sử dụng nhị kể từ thượng huyền và hạ huyền nhằm gọi thương hiệu bọn chúng như nhị cuốn tự điển rằng bên trên.

Một bài xích không giống được rằng là dịch từ là một trang web giờ đồng hồ Nhật (https://gokuraku-shujo.blogspot.com) lại sở hữu một giải nghĩa mới lạ, nhận định rằng kể từ "huyền" ở đó là chỉ thừng cung, tức là đoạn trực tiếp nối nhị đầu cánh cung, tựa như rằng "cạnh huyền" là đoạn trực tiếp nối nhị đầu nhị cạnh vuông góc vô một tam giác vuông. Và rồi, Lúc cạnh huyền ấy ở phía bên trên cánh cung thì gọi là "thượng huyền"; ngược lại Lúc nó ở phía bên dưới thì gọi là "hạ huyền". Không thể hiểu rằng này là giải nghĩa của người sáng tác người Nhật hoặc của những người dịch lịch sự giờ đồng hồ Việt!

Dưới trên đây van nài nêu vài ba chủ ý thêm phần bàn luận mang đến rõ ràng tăng những vướng giắt vừa phải nêu, vô cơ, kể từ "trăng" dùng làm chỉ phần sáng sủa nhưng mà tớ phát hiện ra bên trên mặt mũi ngay gần của mặt mũi trăng luôn luôn thiên về trái khoáy khu đất, và toàn bộ những tháng ngày là tháng ngày âm lịch.

Giải nghĩa kể từ ngữ

Thượng/Hạ 上/下 – trên/dưới; lên đường lên/đi xuống; mới mẻ đầu/về sau; trước/sau (về thời hạn hoặc loại tự), như "thượng tuần"– mươi ngày đầu của mon âm lịch; "hạ cung cấp niên" – nửa thời điểm cuối năm.

Huyền 弦 – cánh cung, loại cung.

Thượng huyền 上 弦 – trăng hình cánh cung vô vào đầu tháng.

Hạ huyền 下 弦 – trăng hình cánh cung vô thời điểm cuối tháng.

Waxing moon – trăng nửa vào đầu tháng, trăng đẫy dần dần lên (từ ko trăng cho tới trăng tròn).

Waning moon – trăng nửa sau của mon, trăng khuyết dần dần lên đường (từ trăng tròn trặn cho tới ko trăng. Không trăng cũng khá được gọi là Trăng mới mẻ vào trong ngày chính thức một mon âm lịch).

Crescent – lưỡi liềm.

Waxing crescent – trăng lưỡi liềm vào đầu tháng (cùng nghĩa như thượng huyền).

Waning crescent – trăng lưỡi liềm thời điểm cuối tháng (cùng nghĩa như hạ huyền).

Như vậy, chỉ việc địa thế căn cứ thẳng vô nghĩa nêu bên trên của những kể từ tiếp tục thấy, thượng huyền và hạ huyền là trăng với hình cong như cánh cung hoặc lưỡi liềm, ko nên là cung cấp nguyệt.

Trong giờ đồng hồ Việt, trăng mới mẻ, cung cấp nguyệt vào đầu tháng, trăng tròn trặn, cung cấp nguyệt thời điểm cuối tháng là 4 trộn không giống của trăng. Trong giờ đồng hồ Anh, bọn chúng cũng đem tên thường gọi riêng biệt, theo thứ tự là new moon, first quarter moon, full moon và third quarter moon.

Trung thu, bàn về trăng thượng huyền và trăng hạ huyền- Hình ảnh 1.

Các trộn của mặt mũi trăng, nom kể từ bắc cung cấp cầu

Nguồn ảnh: NASA Science

Trung thu, bàn về trăng thượng huyền và trăng hạ huyền- Hình ảnh 2.

Các trộn của mặt mũi trăng, nom kể từ bắc cung cấp cầu

Nguồn ảnh: Sefaria the Moon's phases

Các trộn và ngày xuất hiện tại

Đã biết, một chu kỳ luân hồi trăng lâu năm 29,53 ngày, vị khoảng của một mon âm lịch. Nếu phân tách chu kỳ luân hồi cơ thực hiện 4 phần đều nhau thì từng phần lâu năm 7,38 ngày. Trăng cung cấp nguyệt vào đầu tháng tiếp tục xẩy ra ở cuối phần tư loại nhất, tức ngày mùng 7 hoặc 8; trăng tròn trặn tiếp tục xẩy ra vào thời gian cuối phần tư loại nhị, tức ngày 15 (rằm); cung cấp nguyệt thời điểm cuối tháng xẩy ra vào thời gian cuối phần tư loại phụ vương (ngày 22 hoặc 23) và trăng mới mẻ xẩy ra vào trong ngày cuối phần tư loại tư. Như vậy, vô những ngày mùng 7 hoặc 8 và ngày 22 hoặc 23, nhưng mà những tự điển và nhiều văn phiên bản giờ đồng hồ Việt rằng cho tới phía trên, trăng là cung cấp nguyệt, ko nên thượng mê hoặc hạ huyền. Chúng chỉ không giống nhau tại đoạn, cung cấp nguyệt vào đầu tháng đang được đẫy dần dần lên trở nên trăng tròn trặn, còn cung cấp nguyệt thời điểm cuối tháng đang được khuyết theo hướng ngược lại trở nên lưỡi liềm miếng dần dần, rồi trở nên ko trăng.

Các căn nhà thiên văn rất có thể tính đúng chuẩn thời gian thời giờ xẩy ra 4 trộn vừa phải rằng. Trong Lúc cơ, trăng thượng huyền và trăng hạ huyền thì không giống, bọn chúng ko xẩy ra ở 1 thời điểm, nhưng mà kéo dãn vô trong cả cả khoảng chừng phần tư. Trăng thượng huyền xẩy ra vô cả khoảng chừng phần tư loại nhất, tuy nhiên phát hiện ra hình lưỡi liềm rõ ràng nhất vô những tối mùng 4, 5 và 6, vì thế trước thời điểm ngày mùng 4, hình lưỡi liềm vượt lên trên miếng, còn sau ngày mùng 6 nó sẽ bị đẫy lên nhanh đạt gần trở nên cung cấp nguyệt, khiến cho đôi mắt thông thường khó khăn phân biệt.

Tương tự động, trăng hạ huyền xẩy ra vô trong cả cả phần tư ở đầu cuối, tuy nhiên phát hiện ra rõ ràng nhất vô những tối 26, 27, 28, vì thế trước thời điểm ngày 26 nó còn gần như là cung cấp nguyệt, và sau ngày 28 nó sẽ bị trở nên lưỡi liềm rất rất miếng rồi khuyết dần dần lên đường cho tới Lúc rơi rụng hẳn vào trong ngày ở đầu cuối của mon.

Trở lại, tự điển Đào Duy Anh viết lách rằng, Trăng hạ huyền ngày 22 hoặc 23 với hình vòng cung, với ghi chú giờ đồng hồ Pháp là phần tư ở đầu cuối. Quả vậy, trăng hạ huyền xẩy ra vô trong cả cả phần tư ở đầu cuối, tuy nhiên như thế ko thể viết lách là vào trong ngày 22 hoặc 23 được, vị ngày cơ mới mẻ đơn thuần ngày chính thức của phần tư ở đầu cuối.

Quan sát những trộn mặt mũi trăng

Các đổi khác vô hình học tập của hệ trái khoáy khu đất – mặt mũi trăng – mặt mũi trời là nguyên vẹn nhân phát sinh những trộn mặt mũi trăng, tái diễn sau từng chu kỳ luân hồi 29,53 ngày. Mặt trăng phía trên hành trình con quay nhất quán, nên nó luôn luôn không thay đổi một phía thiên về trái khoáy khu đất.

Trái khu đất tự động xoay quanh trục của chính nó kể từ tây lịch sự sầm uất một vòng vô 24 giờ, nên để ý thực tiễn tiếp tục nhận biết mặt mũi trăng tương tự mặt mũi trời đều nhú kể từ hướng phía đông và lặn ở phía tây. Tuy nhiên thời hạn trăng nhú và lặn có tính trễ, khoảng muộn rộng lớn khoảng chừng 60 phút thường ngày đối với ngày ngày hôm trước.

Trăng mới mẻ ngày vào đầu tháng nhú vô buổi sáng sớm đồng thời với mặt mũi trời, nên ko thể phát hiện ra trừ Lúc với nhật thực. Khi ấy rất có thể thấy trăng tối đen ngòm bao phủ 1 phần hoặc toàn phần mặt mũi trời.

Trăng lưỡi liềm vào đầu tháng (thượng huyền) nhú khi khoảng chừng 9h sáng sủa, lặn vào thời gian 9h tối. Như vậy, rất có thể rất rõ nét vô khi hoàng hít ở phía tây, trong mỗi ngày nằm trong phần tư loại nhất.

Trung thu, bàn về trăng thượng huyền và trăng hạ huyền- Hình ảnh 3.

Trăng thượng huyền, hình họa chụp của Vũ Văn Hoàng khi 19 giờ15, mùng 4.8.2024 (âm lịch) ở Thị trấn Than Uyên, Lai Châu

Trăng cung cấp nguyệt vào đầu tháng nhú vào thời gian thân thích trưa ngày mùng 7 hoặc mùng 8.

Ngày rằm, trăng tròn trặn nhú khoảng chừng 6 giờ chiều, lặn khoảng chừng 6 giờ sáng sủa, gần như là trái khoáy ngược với mặt mũi trời. Do cơ, rất có thể rất rõ nét trong cả tối trừ Lúc với nguyệt thực, khi cơ bóng của trái khoáy khu đất bao phủ lẹm 1 phần hoặc toàn phần mặt mũi trăng.

Trăng cung cấp nguyệt thời điểm cuối tháng nhú vào thời gian nửa sớm hôm 22 hoặc 23.

Trăng lưỡi liềm thời điểm cuối tháng (hạ huyền) nhú vào thời gian 3h sáng sủa, lặn vào thời gian 3h chiều. Như vậy, rất có thể rất rõ nét trăng hạ huyền kể từ sau 3h sáng sủa đến thời điểm rạng đông ở hướng phía đông, trong mỗi ngày nằm trong phần tư loại tư.

Cuối nằm trong, vì thế sự nhiều đẹp mắt của giờ đồng hồ Việt, những kể từ thượng huyền và hạ huyền nên được dùng thoáng rộng, chính thức kể từ vô căn nhà ngôi trường. Điều cần thiết là cần thiết hiểu mang đến đúng: trăng thượng huyền và trăng hạ huyền với hình cong lưỡi liềm, ko xẩy ra vào trong 1 ngày thắt chặt và cố định, nhưng mà từng phen kéo dãn vài ba ngày vào đầu tháng và vài ba ngày thời điểm cuối tháng.